ADOBE AUDİTİON 
Profesyonel bir ses kayıt stüdyosu ve mixer yazılımı. Program sayesinde kendi ses dosyalarınızı oluşturabilir ve bunların üstüne bir dizi efektler uygulayabilirsiniz. Demo sürümü bile başarılı kayıtlar yapmayı engellemiyor. Program ayrıca ses dosyalarınızı değişik formatlarda kayıt etme imkanını da sunuyor. Başta wave olmak üzere, raw, mp3, au, snd, dwd, vox, voc ve bir çok audio formatını destekliyor. Bu formatlar üzerine efekt uygulamak ve bunları çeşitli formatlara dönüştürmek mümkün. Kendi yaratıcılığınızı ve programın maharetlerini kullanarak profesyonel derecede kayıtlar ortaya çıkarabilirsiniz. Programın üretici firmasının da dediği gibi "Programı çalıştırın ve neye uğradığınızı şaşırın." Adamlar bu kadar iddialı konuşmuş, bize de programı kurup kullanmak düşüyor. Bakalım şaşıracak mıyız?

PROGRAMI TANIYALIM

Kurulum aşamasını bitirdikten sonra, masaüstündeki Adobe Audition ikonuna çift tıklayıp, programı başlatıyoruz. Demo sürüm olduğu için çeşitli mesajlar geliyor. Bunları da "OK" düğmesine basarak geçiyoruz. Nihayet programın arabirimi ile başbaşayız. Görmüş olduğumuz gibi gayet iyi dizayn edilmiş ve kullanışlı bir arabirim bizi karşılıyor. Üst kısımda yan yana dizilmiş olan birçok kısayol düğmesi mevcut. Bunları açıklayacak olursak:
New: Yeni audio dosyası yaratır.
Open: Dosya açmak için kullanacağız.
Save: Kaydet seçeneği.
Save As: Farklı kaydet seçeneği.
Save Highlighted Selection: Özel kayıt seçeneği.
Undo: Geri al.
Enable/Disable Undo: Geri/İleri al seçeneği.
Delete: Seçtiğiniz bölümü silmeye yarar.
Trim: Seçtiğiniz bölümün arka ve ön kısmını temizler.
Copy: Kopyalama seçeneği.
Cut: Kesme seçeneği.
Paste: Yapıştır seçeneği.
Mix Paste: Mix ekleme seçeneği.
Adjust: Kayıt ayar seçeneği.
Convert: Ses dönüşüm seçeneği.
Cue: Başlangıç işareti.
Toggle: Ses dalgalarının görünüşünü değiştirir.
Additional: Ekstra bilgi ekleme seçeneği.
Edit Channel: Kanal ayarları.
Cue List: Başlangıç listesi.
Open Play List: Şarkı listesi.
Compact Disc: CD ayar menüsü.
Settings: Programın ayarlarının yapıldığı kısım.
Scripts: Script ekler.
Help: Yardım menüsü.



Bunların dışında birde alt tarafta kayıt kontrol düğmeleri bulunuyor. Bunları da tanıyalım:


Stop: Durdurma düğmesi.
Play: Müzik dosyalarınızı çalmaya başlar.
Pause: Dondurma seçeneği.
Play to End: Seçtiğiniz müzik dosyasını sadece bir defa çalar.
Play Looped: Seçtiğiniz müzik dosyasını sürekli çalar.
Previous: Müzik dosyasını en başa alır.
Rewind: Müzik dosyasını geri sarar.
Forward: Müzik dosyasını ileri sarar.
Next: Müzik dosyasını en sona alır.
Record: Kayıda başlama düğmesi.

Programın düğmelerini ve bazı seçeneklerini tanımış olduk. Bundan sonraki işimiz, programın kullanımını uygulamalı olarak anlatma. Hemen kullanımına geçelim o vakit.



PROGRAMI KULLANALIM
Giriş kısmında da belirttiğimiz gibi, program sayesinde oluşturduğunuz ses dosyalarına çeşitli efektler uygulayabiliyorsunuz. İşe ilk önce "Nasıl ses kayıt edilir?" sorusunun cevabıyla başlayalım. Tabii ki ses kaydetmek için bir ses kartınızın ve mikrofonunuzun olduğunu varsayarak işlemimize devam ediyoruz. Programın üst kısmından "New" düğmesine tıklayın ve boş bir kayıt sayfası açın. Sonra da alt taraftaki kırmızı düğmeye (Record) basın ve "Ses deneme bir, iki..." sözcüklerini mırıldanın. Stop düğmesine basın ve kayıt işlemini bititrin. Şimdide bakalım sesimiz alındımı. Play düğmesine basın eğer sesiniz geliyorsa, bilgisayarınızın kayıt ayarlarında bir problem yok demektir. Eğer sesiniz gelmiyorsa ya hoparlör açık değildir : ) ya da mikrofonunuz takılı değildir. Tekrar bunları kontrol edin. Herhangi bir hata yoksa muhtemelen bilgisayarınızın ses kayıt ayarları doğru bir şekilde yapılmamıştır. Bu ayarlarınızı doğru bir şekilde yapın ve devam edelim. Sesimizi doğru bir şekilde kaydettik. Şimdide geçelim çeşitli ses efektlerine. Bunu kendi sesinize değil de normal bir müzik dosyasına uygularsanız, efektleri daha da etkili yapabilirsiniz. Hemen sabit diskinizden bir müzik dosyasını açın ve buna çeşitli efektler uygulayalım, mutlu olalım. Programın çeşitli ses efektlerinden güzel olanlarını açıklayalım. "Transform" menüsünde çeşitli ses efektleri bulunmakta. Hemen bunları dosyamıza uygulayalım. Öncelikle "Amplify" efektinin özellikleriyle başlayalım. Ses dosyamızı hazır hale getirdikten sonra, Transform Amplitude Amplify yolunu izleyerek efekt penceremizi açalım. Gördüğümüz gibi sağ tarafta bir çok efekt bulunmakta. Bunlardan herhangi birini seçip dosyamıza uygulayalım. Biz "Pan L->R" efektini uygulayacağız. Yani ses sol hoparlörde başlayıp, sağ tarafta bitiyor.

Seçeneğimizi seçtikten sonra "OK" düğmesine basarak işlemimizi bitiriyoruz. Play düğmesine bastığımızda efektin dosyaya uygulandığını görüyoruz. Program bundan daha başka özelliklere de sahip. Bir başka efekt uygulayalım. Bu efektimiz sesin belirlediğimiz noktalarda yükselip alçalmasını sağlayacak. Hemen anlattığımız adımları uygulayın ve dosyamıza efektimizi ekleyelim. Dosyamızı açtıktan sonra, Transform Amplitude Envelope yolunu izleyin ve penceremizi açalım. Burada isterseniz sarı renkteki çizgilerin yönlerini değiştirerek kendiniz efekt yaratabilirsiniz. Program size bu efekti kaydedip, daha sonradan yeniden kullanabilme seçeneği de sunuyor. Yada "Presets" menüsünden varolan efektlerden birini seçip uygulayabilirsiniz. Ne duruyoruz hemen bir tane efekt seçip dosyamızın ne hale geleceğine bakalım.

Programın o kadar çok efekti var ki. Bunları anlatmaya ne yer yeter; nede zaman. Artık diğer efektlerini de deneme yanılma yoluyla öğrenebilirsiniz. Ama son olarak size programın format değiştirme seçeneğinden de bahsedelim. Mesela oluşturduğunuz Wave formatındaki dosyayı, Mp3 formatına çevirmek isterseniz, öncelikle Wave dosyanızı oluşturun veya açın. "File" menüsünden "Save As..." komutunu seçin. Buradan "Kayıt Türü" bölümünü "Mp3" olarak belirleyin. Son olarak "Kaydet" düğmesine basarak işleminizi tamamlayın. Sonuçta "Wave" dosyanız "Mp3" formatında sizi bekliyor olacaktır. Ayrıca bu program sayesinde müzik Cdlerinizi dinleyebilir ve onların üzerinde de çeşitli efektler uygulayabilirsiniz.

ARA YÜZLER
Ses düzenleme yazılımlarında kullanıcıların en çok dikkat ettiği konulardan birisi programın ara yüzü ve kullanılabilirliği. Audition, Cool Editin alışılan ara yüzünü değiştirmemeyi tercih etmiş. Böylece eski Cool Edit kullanıcıları programa hiç yabancılık çekmeyecekler. Programın kendi renkleri göz yormayacak şekilde tasarlanmış. Bu renkleri beğenmezseniz kendi renklerinizi de oluşturabiliyorsunuz. Ayrıca hazırlanmış şemaları kullanılarak programın görünümü de değişebiliyor.
Kullanım erkanında yaptığınız işe göre değişen üç farklı arayüz var. Bu arayüzler arasındaki tercih ise program menusu veya araç çubuklarından yapılabiliyor. Ana düzenleme penceresinin solunda bulunan Organizer penceresindeyse dosya havuzu, efektler ve yaptığınız işlemlerden oluşturabileceğiniz favoriler listesinden oluşan üç sekme var. Aynı pencerede görünen Preview seçeneği ile bir işleme başlamadan önce kullanılacak dosya dinlenebiliyor. Bununla birlikte dosya havuzunun filtreleri ile istenmeyen dosyaların görünmemesi ve tarihe ya da isme göre listelenmesi sağlanıyor. Böylece ulaşmak istediğiniz dosyaya kısa zamanda erişebiliyorsunuz.
Alt kısımda ise Play Control,. yakınlaştırma / uzaklaştırma seçenekleri, seviye göstergesi ve ayrıntılı zamanı gösteren pencereler var. Programın ara yüzündeki her pencerenin yeri değişebiliyor. Böylece iki monitör kullanılarak yapılan çalışmalarda büyük bir rahatlık elde ediliyor. Şimdi de programı ara yüzlerine göre inceleyelim.

EDIT VIEW
Bu görünüm tek bir dosya ile ayrıntılı çalışmaya olanak tanır. Açılan ses dosyasını grafik olarak ana çalışma ekranında görebilirsiniz. Yatay olarak sağ ve sol ses kanallarında ayrı ayrı çalışmanız için yapmanız gereken tek şey, dikey bitiş noktalarına yakın bir alana tıklamak. Alt tarafta bulunan zaman çizgisine sağ tıkladığınızda, zaman göstergesinin değerini ve yapışma biçimlerini değiştirebiliyorsunuz

İŞARETLEMELER VE DÜZEN
işaretlemeler ise her ses düzenleme yazılımında olduğu gibi Auditionda da çok önem taşıyor. Programda işaretlemeler için her şey düşünülmüş. Kendinizce işaretler bırakabileceğiniz gibi Auditionda ses yükseklik değerlerine göre otomatik işaretlemeler de yapılabiliyor. Auto Cue ismini taşıyan bu işlemde birçok seçenek mevcut. Özellikle bir müzik dosyasında çalışırken Find Beat seçeneği ile herhangi bir şarkıyı vuruş dilimlerine ayırabilirsiniz. Kes, kopyala, yapıştır gibi standart düzen seçeneklerinin yanında, artık hemen her ses düzenleme programında gördüğümüz miksleyerek yapıştır seçeneğini Auditionda da görüyoruz. Bu seçenek her hangi bir dosyadan kopyaladığınız sesi bir diğerine miks yaparak yapıştırmanızı sağlar.

EFEKTLER
Audition kullanım kolaylığının ! etkileyici olduğunu belirtmiştik. Buna bir de bugüne kadar gördüğümüz en zengin standart efekt paleti eklenince rakiplerinin bir adım önüne geçtiğini görmek mümkün. Program mönülerinden ya da Organizer penceresindeki sekmeden efektlere ulaşılabiliyor. Başta modülasyon efektleri olmak üzere, çeşitli filtreler, sıkıştırma, ses çoğaltma ve yavaşlatma - hızlandırma gibi efektleri kolayca ve etkileyici bir hızla kullanabiliyorsunuz.
Her efekt kendine ait bir pencereye sahip. Bu pencere içinde birçok ayar seçeneği mevcut. Ayarlar uygulamadan önce mevcut pencere içinden dinlenebiliyor. Bununla birlikte her efekt önceden hazırlanmış geniş bir ayar kalıbına sahip. Bu kalıpları kullanmak çalışmalarınıza hız kazandıracaktır.
Audition sadece kendi standart efektleri ile sınırlı değil. Programın üçüncü parti plug-inlerine birçok internet sitesinde rastlamak mümkün. Bununla beraber kullandığınız diğer ses yazılımlarının efektlerini de DirectX üzerinden kullanabiliyorsunuz. Bunun için yapmanız gereken ise sadece Effects menüsünden Enable DirectX Effects seçeneğini aktif hale getirmek.

GENERATE VE ANALYZE
Audition da bu menüyü kullanarak yeni sesler üretilebiliyor. Telefonlarda kullanılan DTMF sinyallerini, noise seslerini ve çeşitli tonlarda değişik sinyalleri çalışmalarınıza eklemeniz mümkün.
Programda rakiplerine oranla geniş bir analiz seçeneği yok. Ancak ses frekansı analiz penceresi son derece kullanışlı. Çalıştığınız ses dosyalarında distorsiyon ve patlama olup olmadığını ayrıntılı olarak bu pencereden görebiliyorsunuz, istatistik ekranı ise dosya ile ilgili minimum ve maksimum değerleri rakam cinsinden görmenizi sağlıyor.

MULTI TRACK VIEW
Auditionda bir diğer üstün özellik ise çok kanalla çalışma olanağı sağlaması. Ayrı kanallar kullanarak yaptığınız çalışmaları tek bir ses dosyası olarak kaydedebildiğiniz gibi proje olarak da kaydedebiliyorsunuz. Bu çalışma biçiminin getirdiği en büyük rahatlık her sesi ayrı kanallara atayabilmeniz. Böylece yaptığınız bir işte değişikliğe gitmek istediğinizde sadece ilgili sesi değiştirmeniz mümkün.
Multitrack görünümünde 128 ayrı kanal kullanılabiliyor. Her kanal kendine ait ayar gruplarına sahip. Bu ayarlar sayesinde kanala ait olan sesler ayrı ayrı işlenebiliyor.

KANAL AYARLARI
Her kanalın solunda gördüğünüz küçük pencereler kanala ait ayarları yapmanızı sağlıyor. Farklı renklerde bulunan Record (R), Solo (S) ve Mute (M) düğmeleri ise çalıştığınız kanala kayıt yapmanızı, sessizleştirmenizi veya sadece tek bir kanalı dinlemenizi sağlar.
in ve Out düğmeleri ile herhangi bir kanalın bilgisayarın hangi ses çıkışını veya girişini kullanacağını belirtebilirsiniz. Bu özellik birden fazla ses kartı ile çalışanlar için büyük kolaylık getiriyor. Fx düğmesi ise her kanala ayrı efektler vermenizi sağlıyor. Böylece her dosyayı ayrı ayrı işleyip, daha sonra tek dosyada toplama olanağını
kullanabiliyorsunuz. Ancak her kanal için ayrı ayrı ses efektlerini sağlıklı olarak uygulamak için daha fazla bellek gerekecektir.

OTOMASYON
Auditionda bir kanal üzerindeki sese dilediğiniz bir zaman diliminde efektler vermeniz, ses yüksekliği ile oynayabilmeniz veya sesi sağ ya da sol hoparlöre yatırabilmeniz oldukça kolay. Ses atanılan bir kanalda, ses grafiksel olarak görünür.
Bu grafiğe baktığınızda sesin üzerinde ince çizgiler göreceksiniz. Bu çizgilere noktalar bırakarak ve aşağı yukarı hareket ettirerek kanal üzerinde otomasyon sağlanabiliyor.

SCRİPT
Yeni kuşak ses düzenleme yazılımlarında yer alan bir yeni özellikte de script seçeneği. Bu özellik sayesinde birçok yeni ses ve efekt elde edilebiliyor. Fakat bir script yazmanın zahmetli ve programcılık bilgisi isteyen bir işlem olduğunu belirtelim. Program üzerinde hazır gelen scriptlerden faydalanabileceğiniz gibi internet üzerinde müzik yazılımları ile ilgili sitelerden de Audition için yeni script edinebilirsiniz.

MİXDOWN
Çok kanallı çalışmaları tek bir ses dosyasında toplamak için bu seçenek kullanılıyor. 128 kanalın hayli yeterli olduğunu düşünüyoruz; ancak kanal sayısı yetersiz kaldığında veya bellek konusunda problemler yaşandığında, işlemi biten kanalları Mixdown komutuyla tek bir dosya haline getirmek bellekte önemli kazanç sağlayacaktır.

CD PROJECT VIEW

Audition arayüz görünümlerinden üçüncüsü ise yapılan herhangi bir çalışmayı, harici bir program olmaksızın CDye yazmayı sağlıyor. Ayrıca bu pencerede dosyaları CDye basmadan önce son düzenlemeleri de yapabiliyorsunuz.

SURROUND DESTEĞİ

Gelişen ses ve müzik sistemlerinin desteklediği 5.1 çevresel efektleri hazırlamak Auditionda oldukça kolay. Yaptığınız bir işlemi 5.1 surround olarak export edebiliyorsunuz. Bunu yapabilmek için Export seçeneklerinden faydalanmanız gerekiyor. Surround 5.1 dosyaları iki formata destekleniyor. Bunlardan ilki hepimizin bildiği WAV formatı. Bir dosyada 6 ayrı kanalı kaydedebildiğiniz gibi, 6 kanalı ayrı ayrı mono dosyalar halinde de kaydedebiliyorsunuz. Bunun dışında WMA formatını da 5.1 surround çalışmalarınız için kullanabilirsiniz.

VİDEODAN SES
Auditionda video dosyalarınızdan ses almak oldukça basit bir hale getirilmiş. Audio from Video seçeneğini kullanılarak video dosyalarının seslerini
düzenlenebiliyor. Audition bu konuda birçok video biçimini desteklemekte. Ayrıca 5.1 çevresel ses efektleri yaratarak, üçüncü parti eklentiler yardımıyla video dosyalarının sesleri 5.1 sistemlere uyumlu hale getirilebiliyor. Audition ses işleme yaparken diğer yazılımlara oranla daha performanslı çalışıyor. Bellek kullanımı son derece iyi programlanmış. Programda herhangi bir işlem yapılmadığında bellek kullanımı minimum düzeyde tutulmuş. Böylece Audition kullanırken başka programları da aynı anda çalıştırabilmek mümkün, işlemler ise benzeri ses yazılımlarına oranla daha hızlı gerçekleşiyor.

SONUÇ
Ses ile ilgilenen profesyonel ve amatör birçok kişinin tercihi olan Cool Edit yeni ismi ve tüm yenilikleriyle, yaptığımız testlere son derece etkileyici sonuçlarla karşılık verdi. Tamamen değişebilen ara yüzü, kullanım kolaylığı ve çoklu kanal desteği ile bir çok ihtiyaca karşılık veren program bu yılın en başarılı ses işleme yazılımları arasında her geçen daha da yükseliyor. Programın deneme sürümüne adresinden ulaşabilirsiniz.